Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Үндсэн хуульд заасан бүрэн эрхээ эдэлж, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаар Б.Энхбаярыг томилно гэж 2025 оны 9 дүгээр сарын 30-нд мэдэгдсэн. Энэ мэдэгдлийн араас Ерөнхий сайд Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх маргаан гарч, сайдын томилгоог УИХ-д танилцуулах хуулийн процессын ажил гацаад байна. Тэгвэл Үндсэн хууль болоод УИХ болон Дэгийн тухай хуульд Засгийн газрын гишүүний томилгоог хэрхэн явуулахаар тусгасан байдгийг иргэдэд ойлгомжтой байдлаар тайлбарлан хүргэе.

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 103.1-д “Ерөнхий сайд Засгийн газрын гишүүнийг чөлөөлөх, огцруулах, түүнтэй холбогдуулан шинээр томилох асуудлыг Улсын Их Хуралд танилцуулах тухайгаа Улсын Их Хурлын даргад мэдэгдэж товыг тогтоолгоно” гэж, 103.3-т “Энэ хуулийн 103.1-д заасан асуудлаар Улсын Их Хурлаас аливаа шийдвэр гаргахгүй” гэж тус тус заажээ.

Үүний дагуу Монгол Улсын Ерөнхий сайдаас Засгийн газрын гишүүн-Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдыг огцруулах, томилох асуудлыг Улсын Их Хуралд танилцуулах тов тогтоолгох тухай албан бичгээ 2025 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдөр УИХ-ын даргад хүргүүлсэн байна.

Гэтэл өнөөдөр (2025.10.02)-ийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудалд энэ асуудлыг оруулаагүй байна.

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 5.1-д “Ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад батлах хугацааг нь хуульд тусгайлан заасан болон Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийн төслийг оруулна” гэж, 6.6-д “Тухайн долоо хоногт нэгдсэн, Байнгын, дэд, хянан шалгах түр хороо, ажлын хэсгийн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлын тов, дарааллыг энэ хуулийн 5.4, 5.5-д заасан хэлэлцэх асуудлын дарааллыг баримталж, Зөвлөлийн саналыг харгалзан Улсын Их Хурлын дарга батална” гэж тус тус заасан байна.

Ерөнхий сайд өөрийн кабинетын сайдаа томилж, чөлөөлж, огцруулах тухайгаа УИХ-д танилцуулахаар оруулж байгаа нь Үндсэн хуулийг шууд хэрэглэж байгаа асуудал. Энэ асуудлаар УИХ шийдвэр гаргахгүй талаар дэгийн хуульд тодорхой заасан байх бөгөөд УИХ-ын хэлэлцэн шийдвэрлэх асуудалд нь хамаарахгүй юм.

Иймд хэлэлцэх асуудлын тов, дараалал батлагдсан эсэхээс үл хамаарч Ерөнхий сайдын албан бичгийн дагуу Засгийн газрын гишүүнийг огцруулах, томилох асуудлыг УИХ-д танилцуулах боломжийг олгож, тов тогтоох нь УИХ-ын даргын үүрэг юм.