Хараал ба ерөөл
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/05/13-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Огноо
Унших
6 минут 7 секунд
Хараал ба ерөөл
Нийтлэсэн огноо:

Хараал ба ерөөл

Хоёр жилийн өмнө, нүүрсний хулгайн хэрэг нийгмийн гол дуулиан болж байх үед УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд ийм мэдээлэл өгч байлаа, “Сүүлийн 10 жилд 6.5 сая тонн нүүрсний хулгай гарсан.Нүүрсний хулгайд 40-45 их наяд төгрөгийн орлого, 10 их наядын татвараа алдчихаад байгаа нь бодитой тоо. Нүүрстэй холбоотой дөрвөн төрлийн хулгай байдаг” гэж. Тэрбээр энэ мөнгө ам.доллар болж Монголын эдийн засагт орж ирсэн бол өнөөдөр төгрөгийн ханш, инцфляц өөр байх байсныг, бохир мөнгө зүсээ хувиргаж, үнэтэй машин, тансаг хаус, бүр орон сууцны хороолол болдог тухай хэлж байв.

Энэ хэрэгт АТГ-аас анх 17 улстөрчийг сэжигтнээр зарлаж байсан ч шүүхээс УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайханыг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн хэмээн нийтийн албанд томилогдох эрхийг таван жилийн хугацаагаар хасч, гурван жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэсэн. Түүнчлэн 1,8 тэрбум төгрөгийг түүнээс гаргуулж улсын орлого болгуулахаар шийдвэрлэсэн. Тэгвэл Б.Ганхуягт “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байх хугацаандаа хахууль авсан, мөнгө угаах гэмт хэргийг үйлдэхэд зохион байгуулж, гүйцэтгэгчээр оролцсон, хууль бусаар хөрөнгөжсөн зэрэг үндэслэлээр нийтийн албанд томилогдох эрхийг 7 жилийн хугацаагаар хасч, 5 жил, 9 сарын хорих ял оноосон.

Энэ хэрэг Монголд баялгийн хараал хэрхэн нүүрлэсний нэг том жишээ. “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг, мөн Хөтөлийн цемент шохой, Асгатын мөнгөний болон Төмөртэйн ордыг хууль бусаар хувьдаа авсан сахал Д.Эрдэнэбилэгээс Монголын төр өмчөө буцаан авах үйл ажиллагаа цөөнгүй жил маргаан дагуулж байна.

Монгол Улс газар нутгийн хэмжээгээрээ дэлхийд 19-т, Ази тивд долдугаарт ордог. Нэг хүнд ноогдох газар нутгийн хэмжээгээр дэлхийд нэгт, газрын доорх байгалийн баялгаараа наймд бичигддэг. Гэвч эдийн засгийн үзүүлэлтээрээ дэлхийд байтугай, Азидаа доогуурт жагсдаг. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын төвөөс гаргадаг тайланд Монгол сүүл мушгиж байгаа шалтгаан нь камерын өмнө Азийн бар улс болно гэж ярьдаг улстөрчид хөшигний ард уул уурхайг хувьдаа завшиж, хувааж иддэгтэй холбоотой. Товчхондоо, Монголд баялгийн хуваарилалт нь шог явж ирснийг харуулсан үзүүлэлт. Нэг гэр бүл стратегийн гэх тодотголтой хоёр ч орд дээр эзэн суучихсан байхад нийт ард түмэн нь “Эрдэнэс Тавантолгой”-н ногдол ашгийг хүлээж суух жишээтэй.

Иймээс л Л.Оюун-Эрдэнийн улс төрийн эрх зориг гаргасан реформ нь Үндэсний баялгийн сан. Монгол Улсын нийт экпортын 93 хувийг уул уурхайн салбар бүрдүүлдэг. Топ татвар төлөгчдийн эхний тавд уул уурхайн компаниуд бичигддэг. Үндсэндээ, Монголын эдийн засаг уул уурхай дээрээ төвлөрч хөгждөг нь худлаа биш. Тиймээс уул уурхайн салбарт нүүрлэсэн хулгай, худалтай Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн эхлүүлсэн тэмцэлийн үр дүнд 10 мянган айл ямар ч байсан яндан, зуухтай ноцолдохгүй болж байна.

Төв банкин дээр Хуримтлалын сан нээж цан цохихдоо Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Үндэсний баялгийн сан бол хуваахын хүрдээр хулгайлах биш үржүүлэхийн хүрдээр өсөх хөрөнгө болохыг онцлоно лээ.

Үндэсний баялгийн сан доторх Ирээдүйн өв санд байгалийн баялаг ашигласны төлбөрийн 65 хувийг ирээдүйд валют хэлбэрээр хадгалах аж. Мэдээж, өв сангийн мөнгийг хав дарах биш үржүүлэхийн хүрдээр өсгөж, үржүүлэх үүргийг Монголбанк, “Эрдэнэс Монгол” компани хүлээж байгаа юм. Хөгжлийн сан бол Монгол Улсын төсвийг ашигтай ажиллуулахыг сэдэлжүүлэх сан болох гэнэ. Улсын төсөв алдагдалгүй, ашигтай ажиллабал тэрхүү ашгийн 50 хувийг Хөгжлийн санд төвлөрүүлэх аж. Төсөв алдагдалгүй болж, эдийн засаг эрүүлжихийн хэрээр Хөгжлийн сангийн мөнгө үржигдэх бололтой.

Хуримтлалын санд “Эрдэнэс Монгол”-ын эзэмшлийн стратегийн ордуудын 34 хувьд ногдох ногдол орж ирнэ. Энэ мөнгөөр иргэдээ орон сууцжуулна. Эрүүл мэндэд нь зарцуулна, боловсролд нь хөрөнгө оруулалт хийнэ. Зорилго нь бол гоё л сонсогдож байна. Гол нь зарцуулалтыг нь хянах тухай асуудал яригдаж таарна байх. Хэн нэгэн бурхан дүртэй хулгайч сангийн мөнгийг тоноод байвал яах вэ?. Ийм болгоомжлол байгаа. ЖДҮ, БЗС, Хөгжлийн банкийг тоносон хэргээс харахад энэ мэт эрсдэл бий. Энэ эмзэглэлд Ерөнхий сайдын өгсөн хариулт нь “Хуримтлалын санг Сингапурын Хуримтлалын сангийн загварт тулгуурлан хөгжүүлж, иргэдэд орон сууц, боловсрол, эрүүл мэндийн чиглэлээр дэмжлэг үзүүлэхэд зориулагдах бөгөөд хэзээ ч бэлнээр гүйлгээ хийж болохгүй. Энэ тохиолдолд бид Хуримтлалын сангаа дампууруулах болно”.

Хэрэвзээ Үндсэний баялгийн сангийн гол зорилго биелэгдвэл Монгол баялгийн хараалд идэгдсэн биш баялгийн ерөөл шингэсэн улс болж магадгүй. Магадгүй гэдэг нь энэ бүхэн хэн засаглахаас хамаарна гэсэн үг.

Б.БАТ

Эх сурвалж: News.mn

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монголын дундаж давхаргынханд “legacy” үлдээлээ
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монголын дундаж давхаргынханд “legacy” үлдээлээ
 
ГЕГ-ийн дарга Р.Отгонжаргалын төрсөн эгч Замын-Үүдийн гаалийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр ажилладаг нь ашиг сонирхолын зөрчил мөн үү
ГЕГ-ийн дарга Р.Отгонжаргалын төрсөн эгч Замын-Үүдийн гаалийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр ажилладаг нь ашиг сонирхолын зөрчил мөн үү
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/05/13-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
 
 
ГЕГ-ийн дарга Р.Отгонжаргалын төрсөн эгч Замын-Үүдийн гаалийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр ажилладаг нь ашиг сонирхолын зөрчил мөн үү

ГЕГ-ийн дарга Р.Отгонжаргалын төрсөн эгч Замын-Үүдийн гаалийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр ажилладаг нь ашиг сонирхолын зөрчил мөн үү

СУРГУУЛЬ ОРЧИМД ЗАМ ТЭЭВРИЙН ОСЛЫГ БУУРУУЛАХ ЧИГЛЭЛЭЭР КОЙКА ОЛОН УЛСЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙГ ХҮЛЭЭН АВЧ УУЛЗЛАА

СУРГУУЛЬ ОРЧИМД ЗАМ ТЭЭВРИЙН ОСЛЫГ БУУРУУЛАХ ЧИГЛЭЛЭЭР КОЙКА ОЛОН УЛСЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙГ ХҮЛЭЭН АВЧ УУЛЗЛАА

Н.Учрал: “Төгрөг нуур” ордтой холбоотой татвар төлөхөөс зайлсхийх, мөнгө угаах, залилах, авлига, ашиг сонирхлын зөрчил үүсгэсэн байж болзошгүй асуудлыг шалгуулна

Н.Учрал: “Төгрөг нуур” ордтой холбоотой татвар төлөхөөс зайлсхийх, мөнгө угаах, залилах, авлига, ашиг сонирхлын зөрчил үүсгэсэн байж болзошгүй асуудлыг шалгуулна

Х.Нямбаатар: Жуулчдыг татах зорилгоор “UB food” фестивалийг жил бүрийн дөрөвдүгээр сард зохион байгуулна

Х.Нямбаатар: Жуулчдыг татах зорилгоор “UB food” фестивалийг жил бүрийн дөрөвдүгээр сард зохион байгуулна

Яармагийн гүүрийг Ажилчдын гудамжтай холбосон авто замыг дөрөвдүгээр сарын 11-ний 06:00 цагаас түр хааж, ус дамжуулах шугам хоолой татна

Яармагийн гүүрийг Ажилчдын гудамжтай холбосон авто замыг дөрөвдүгээр сарын 11-ний 06:00 цагаас түр хааж, ус дамжуулах шугам хоолой татна

Алтай Таванбогдын байгалийн цогцолборт газрын ажилтан, албан хаагчид “Хар Татар”-ын ойжуулалтын талбайг өргөтгөж 126 га-д бургас, чацаргана, улиас тарьж, ургуулжээ

Алтай Таванбогдын байгалийн цогцолборт газрын ажилтан, албан хаагчид “Хар Татар”-ын ойжуулалтын талбайг өргөтгөж 126 га-д бургас, чацаргана, улиас тарьж, ургуулжээ

С.Одонтуяа: Ус, цаг уурын 20 гаруй өртөөний барилга, 100 гаруй харуулын байрыг байгальд ээлтэй технологиор барина

С.Одонтуяа: Ус, цаг уурын 20 гаруй өртөөний барилга, 100 гаруй харуулын байрыг байгальд ээлтэй технологиор барина

Д.Оюунболд: Зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс хэтэрсэн тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг түр зогсоосон

Д.Оюунболд: Зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс хэтэрсэн тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг түр зогсоосон

Л.Алтангэрэл: Үерийн хамгаалалтын далангийн ажлыг бүрэн дууссаны дараа явган хүний зам, ногоон байгууламж зэрэг тохижилтыг хийнэ

Л.Алтангэрэл: Үерийн хамгаалалтын далангийн ажлыг бүрэн дууссаны дараа явган хүний зам, ногоон байгууламж зэрэг тохижилтыг хийнэ

“Ambassador” хотхон орчмын гурван байршилд зөвшөөрөлгүй барьсан хашаа хайсыг буулгаж, орц гарцыг нээлээ

“Ambassador” хотхон орчмын гурван байршилд зөвшөөрөлгүй барьсан хашаа хайсыг буулгаж, орц гарцыг нээлээ

Дүүжин замын тээврийн тулгуур баганыг байрлуулж байна

Дүүжин замын тээврийн тулгуур баганыг байрлуулж байна

Нээлттэй өгөгдлийн чиглэлээр ажиллаж буй олон системүүдийг нэгтгэнэ

Нээлттэй өгөгдлийн чиглэлээр ажиллаж буй олон системүүдийг нэгтгэнэ

Төв аймгийн бүх сум КИОСК-той, 10 сургууль Старлинктэй боллоо

Төв аймгийн бүх сум КИОСК-той, 10 сургууль Старлинктэй боллоо

IT компаниудад татварын болон татварын бус хөнгөлөлт үзүүлэх журмыг Засгийн газарт өргөн барихаар бэлтгэлээ

IT компаниудад татварын болон татварын бус хөнгөлөлт үзүүлэх журмыг Засгийн газарт өргөн барихаар бэлтгэлээ

Экстрем спортын талбай байгууллаа

Экстрем спортын талбай байгууллаа

БАТЛАН ХАМГААЛАХЫН САЙД С.БЯМБАЦОГТ БНӨСУ-Д ЯВАГДАЖ БУЙ НҮБ-ЫН ЭНХИЙГ САХИУЛАХ АЖИЛЛАГААНД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЖ БУЙ ЦЭРГИЙН БАГИЙН БИЕ БҮРЭЛДЭХҮҮНТЭЙ УУЛЗЛАА

БАТЛАН ХАМГААЛАХЫН САЙД С.БЯМБАЦОГТ БНӨСУ-Д ЯВАГДАЖ БУЙ НҮБ-ЫН ЭНХИЙГ САХИУЛАХ АЖИЛЛАГААНД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЖ БУЙ ЦЭРГИЙН БАГИЙН БИЕ БҮРЭЛДЭХҮҮНТЭЙ УУЛЗЛАА

ХОВД АЙМГИЙН ИТХ-ЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧ, АЖЛЫН АЛБАНЫХАН НИТХ-ЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААТАЙ ТАНИЛЦЛАА

ХОВД АЙМГИЙН ИТХ-ЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧ, АЖЛЫН АЛБАНЫХАН НИТХ-ЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААТАЙ ТАНИЛЦЛАА

О.Энхбаатар: Өвөр гүнтийн замыг шинэчлэхээр гурван удаа тендер зарласан боловч ААН-үүд оролцоогүй

О.Энхбаатар: Өвөр гүнтийн замыг шинэчлэхээр гурван удаа тендер зарласан боловч ААН-үүд оролцоогүй

УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяа тэргүүтэй төлөөлөгчид Олон Улсын Парламентын Холбооны 150 дугаар чуулга уулзалтад оролцож байна

УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяа тэргүүтэй төлөөлөгчид Олон Улсын Парламентын Холбооны 150 дугаар чуулга уулзалтад оролцож байна

Барилга барих болон үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрөлгүй долоон ШТС-ын үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Барилга барих болон үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрөлгүй долоон ШТС-ын үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Б.Амгаланбаатар: Монголын Парламентад ардчилалын цайз болж байгаа АН-д нэгдэж байгаадаа сэтгэл хангалуун байна

Б.Амгаланбаатар: Монголын Парламентад ардчилалын цайз болж байгаа АН-д нэгдэж байгаадаа сэтгэл хангалуун байна

Л.ХОСБАЯР: НИЙСЛЭЛИЙН 2025 ОНЫ ТӨСВИЙН ХҮЛЭЭГДЭЖ БУЙ ГҮЙЦЭТГЭЛД ЗАЙЛШГҮЙ ЗОХИЦУУЛАЛТУУДЫГ ХИЙХИЙН ТУЛД ТӨСВИЙН ТОДОТГОЛ ХИЙСЭН

Л.ХОСБАЯР: НИЙСЛЭЛИЙН 2025 ОНЫ ТӨСВИЙН ХҮЛЭЭГДЭЖ БУЙ ГҮЙЦЭТГЭЛД ЗАЙЛШГҮЙ ЗОХИЦУУЛАЛТУУДЫГ ХИЙХИЙН ТУЛД ТӨСВИЙН ТОДОТГОЛ ХИЙСЭН

Нийслэлийн 2025 оны зам засвар, шинэчлэлийн ажил эхэллээ

Нийслэлийн 2025 оны зам засвар, шинэчлэлийн ажил эхэллээ

З.Төмөртөмөө: Дахин төлөвлөлтийн улмаас хохирсон иргэдийг түр орон сууцаар хангана

З.Төмөртөмөө: Дахин төлөвлөлтийн улмаас хохирсон иргэдийг түр орон сууцаар хангана

Олон жил гацсан бохир усны “Туул-1” коллекторын шугам угсралтын ажлыг эхлүүллээ

Олон жил гацсан бохир усны “Туул-1” коллекторын шугам угсралтын ажлыг эхлүүллээ

МОНГОЛЫН ЛИБЕРАЛ НАМ АРДЧИЛСАН НАМД НЭГДЭХ ХҮСЭЛТЭЭ ӨНӨӨДӨР ӨГЛӨӨ

МОНГОЛЫН ЛИБЕРАЛ НАМ АРДЧИЛСАН НАМД НЭГДЭХ ХҮСЭЛТЭЭ ӨНӨӨДӨР ӨГЛӨӨ

Дэлхийн 76 улсын цагдаагийн байгууллага ашигладаг “MD-Video AI” программыг ТЦА-нд хүлээлгэн өглөө

Дэлхийн 76 улсын цагдаагийн байгууллага ашигладаг “MD-Video AI” программыг ТЦА-нд хүлээлгэн өглөө

Дүүрэг, хороодын Засаг дарга нартай сар болгон уулзаж, санал солилцоно

Дүүрэг, хороодын Засаг дарга нартай сар болгон уулзаж, санал солилцоно

Авлига үүсгэж буй тогтолцоог өөрчилж байж авлигыг бууруулна

Авлига үүсгэж буй тогтолцоог өөрчилж байж авлигыг бууруулна

2026 оныг “Боловсролыг дэмжих жил” болголоо

2026 оныг “Боловсролыг дэмжих жил” болголоо

ГАШУУНСУХАЙТ-ГАНЦМОД БООМТЫН ХИЛ ХОЛБОЛТЫН ТӨМӨР ЗАМЫН ЗАСГИЙН ГАЗАР ХООРОНДЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ СОЁРХОН БАТАЛЛАА

ГАШУУНСУХАЙТ-ГАНЦМОД БООМТЫН ХИЛ ХОЛБОЛТЫН ТӨМӨР ЗАМЫН ЗАСГИЙН ГАЗАР ХООРОНДЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ СОЁРХОН БАТАЛЛАА

НҮҮРСНИЙ ҮНИЙН ӨСӨЛТ БУУРАЛТТАЙ УЯЛДУУЛЖ ИНДЕКСЖҮҮЛСЭН БАЙДЛААР ҮНЭ ТОГТООХ ЖУРАМ ТАНИЛЦУУЛЛАА

НҮҮРСНИЙ ҮНИЙН ӨСӨЛТ БУУРАЛТТАЙ УЯЛДУУЛЖ ИНДЕКСЖҮҮЛСЭН БАЙДЛААР ҮНЭ ТОГТООХ ЖУРАМ ТАНИЛЦУУЛЛАА

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ” ХК-ИЙН ГЕОЛОГИЧИД “ШИЛДЭГ ХАЙГУУЛЫН БАГ”-ААР ШАЛГАРЛАА

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ” ХК-ИЙН ГЕОЛОГИЧИД “ШИЛДЭГ ХАЙГУУЛЫН БАГ”-ААР ШАЛГАРЛАА

“SM” Мэс заслын төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг БНСУ-ын “WeBien” Эмнэлэгтэй хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа...

“SM” Мэс заслын төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг БНСУ-ын “WeBien” Эмнэлэгтэй хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа...

ХҮНСНИЙ САЛБАРЫН ТУЛГАМДСАН АСУУДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭХ ХАКАТОНЫ ШИЛДЭГ БАГУУД ТОДОРЛОО

ХҮНСНИЙ САЛБАРЫН ТУЛГАМДСАН АСУУДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭХ ХАКАТОНЫ ШИЛДЭГ БАГУУД ТОДОРЛОО

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: “Атар IV аян“ экспортын чиг баримжаатай газар тариаланг бий болгоно

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: “Атар IV аян“ экспортын чиг баримжаатай газар тариаланг бий болгоно

“1000 AI Ambassador” – Хиймэл Оюуны элч бэлтгэх их аялал эхэллээ

“1000 AI Ambassador” – Хиймэл Оюуны элч бэлтгэх их аялал эхэллээ

Хан-Уул дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг диализийн тасагтай боллоо

Хан-Уул дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг диализийн тасагтай боллоо

Нийслэлийн төсвийн нийт эх үүсвэрийг 195 тэрбум төгрөгөөр буурууллаа

Нийслэлийн төсвийн нийт эх үүсвэрийг 195 тэрбум төгрөгөөр буурууллаа

Х.Нямбаатар: ТҮЦ, гарааш буулгах, орц гарц нээх, явган хүний зам барих ажлыг эрчимжүүлнэ

Х.Нямбаатар: ТҮЦ, гарааш буулгах, орц гарц нээх, явган хүний зам барих ажлыг эрчимжүүлнэ