Хараал ба ерөөл
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/05/13-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Огноо
Унших
6 минут 7 секунд
Хараал ба ерөөл
Нийтлэсэн огноо:

Хараал ба ерөөл

Хоёр жилийн өмнө, нүүрсний хулгайн хэрэг нийгмийн гол дуулиан болж байх үед УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд ийм мэдээлэл өгч байлаа, “Сүүлийн 10 жилд 6.5 сая тонн нүүрсний хулгай гарсан.Нүүрсний хулгайд 40-45 их наяд төгрөгийн орлого, 10 их наядын татвараа алдчихаад байгаа нь бодитой тоо. Нүүрстэй холбоотой дөрвөн төрлийн хулгай байдаг” гэж. Тэрбээр энэ мөнгө ам.доллар болж Монголын эдийн засагт орж ирсэн бол өнөөдөр төгрөгийн ханш, инцфляц өөр байх байсныг, бохир мөнгө зүсээ хувиргаж, үнэтэй машин, тансаг хаус, бүр орон сууцны хороолол болдог тухай хэлж байв.

Энэ хэрэгт АТГ-аас анх 17 улстөрчийг сэжигтнээр зарлаж байсан ч шүүхээс УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайханыг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн хэмээн нийтийн албанд томилогдох эрхийг таван жилийн хугацаагаар хасч, гурван жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэсэн. Түүнчлэн 1,8 тэрбум төгрөгийг түүнээс гаргуулж улсын орлого болгуулахаар шийдвэрлэсэн. Тэгвэл Б.Ганхуягт “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байх хугацаандаа хахууль авсан, мөнгө угаах гэмт хэргийг үйлдэхэд зохион байгуулж, гүйцэтгэгчээр оролцсон, хууль бусаар хөрөнгөжсөн зэрэг үндэслэлээр нийтийн албанд томилогдох эрхийг 7 жилийн хугацаагаар хасч, 5 жил, 9 сарын хорих ял оноосон.

Энэ хэрэг Монголд баялгийн хараал хэрхэн нүүрлэсний нэг том жишээ. “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг, мөн Хөтөлийн цемент шохой, Асгатын мөнгөний болон Төмөртэйн ордыг хууль бусаар хувьдаа авсан сахал Д.Эрдэнэбилэгээс Монголын төр өмчөө буцаан авах үйл ажиллагаа цөөнгүй жил маргаан дагуулж байна.

Монгол Улс газар нутгийн хэмжээгээрээ дэлхийд 19-т, Ази тивд долдугаарт ордог. Нэг хүнд ноогдох газар нутгийн хэмжээгээр дэлхийд нэгт, газрын доорх байгалийн баялгаараа наймд бичигддэг. Гэвч эдийн засгийн үзүүлэлтээрээ дэлхийд байтугай, Азидаа доогуурт жагсдаг. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын төвөөс гаргадаг тайланд Монгол сүүл мушгиж байгаа шалтгаан нь камерын өмнө Азийн бар улс болно гэж ярьдаг улстөрчид хөшигний ард уул уурхайг хувьдаа завшиж, хувааж иддэгтэй холбоотой. Товчхондоо, Монголд баялгийн хуваарилалт нь шог явж ирснийг харуулсан үзүүлэлт. Нэг гэр бүл стратегийн гэх тодотголтой хоёр ч орд дээр эзэн суучихсан байхад нийт ард түмэн нь “Эрдэнэс Тавантолгой”-н ногдол ашгийг хүлээж суух жишээтэй.

Иймээс л Л.Оюун-Эрдэнийн улс төрийн эрх зориг гаргасан реформ нь Үндэсний баялгийн сан. Монгол Улсын нийт экпортын 93 хувийг уул уурхайн салбар бүрдүүлдэг. Топ татвар төлөгчдийн эхний тавд уул уурхайн компаниуд бичигддэг. Үндсэндээ, Монголын эдийн засаг уул уурхай дээрээ төвлөрч хөгждөг нь худлаа биш. Тиймээс уул уурхайн салбарт нүүрлэсэн хулгай, худалтай Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн эхлүүлсэн тэмцэлийн үр дүнд 10 мянган айл ямар ч байсан яндан, зуухтай ноцолдохгүй болж байна.

Төв банкин дээр Хуримтлалын сан нээж цан цохихдоо Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Үндэсний баялгийн сан бол хуваахын хүрдээр хулгайлах биш үржүүлэхийн хүрдээр өсөх хөрөнгө болохыг онцлоно лээ.

Үндэсний баялгийн сан доторх Ирээдүйн өв санд байгалийн баялаг ашигласны төлбөрийн 65 хувийг ирээдүйд валют хэлбэрээр хадгалах аж. Мэдээж, өв сангийн мөнгийг хав дарах биш үржүүлэхийн хүрдээр өсгөж, үржүүлэх үүргийг Монголбанк, “Эрдэнэс Монгол” компани хүлээж байгаа юм. Хөгжлийн сан бол Монгол Улсын төсвийг ашигтай ажиллуулахыг сэдэлжүүлэх сан болох гэнэ. Улсын төсөв алдагдалгүй, ашигтай ажиллабал тэрхүү ашгийн 50 хувийг Хөгжлийн санд төвлөрүүлэх аж. Төсөв алдагдалгүй болж, эдийн засаг эрүүлжихийн хэрээр Хөгжлийн сангийн мөнгө үржигдэх бололтой.

Хуримтлалын санд “Эрдэнэс Монгол”-ын эзэмшлийн стратегийн ордуудын 34 хувьд ногдох ногдол орж ирнэ. Энэ мөнгөөр иргэдээ орон сууцжуулна. Эрүүл мэндэд нь зарцуулна, боловсролд нь хөрөнгө оруулалт хийнэ. Зорилго нь бол гоё л сонсогдож байна. Гол нь зарцуулалтыг нь хянах тухай асуудал яригдаж таарна байх. Хэн нэгэн бурхан дүртэй хулгайч сангийн мөнгийг тоноод байвал яах вэ?. Ийм болгоомжлол байгаа. ЖДҮ, БЗС, Хөгжлийн банкийг тоносон хэргээс харахад энэ мэт эрсдэл бий. Энэ эмзэглэлд Ерөнхий сайдын өгсөн хариулт нь “Хуримтлалын санг Сингапурын Хуримтлалын сангийн загварт тулгуурлан хөгжүүлж, иргэдэд орон сууц, боловсрол, эрүүл мэндийн чиглэлээр дэмжлэг үзүүлэхэд зориулагдах бөгөөд хэзээ ч бэлнээр гүйлгээ хийж болохгүй. Энэ тохиолдолд бид Хуримтлалын сангаа дампууруулах болно”.

Хэрэвзээ Үндсэний баялгийн сангийн гол зорилго биелэгдвэл Монгол баялгийн хараалд идэгдсэн биш баялгийн ерөөл шингэсэн улс болж магадгүй. Магадгүй гэдэг нь энэ бүхэн хэн засаглахаас хамаарна гэсэн үг.

Б.БАТ

Эх сурвалж: News.mn

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монголын дундаж давхаргынханд “legacy” үлдээлээ
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монголын дундаж давхаргынханд “legacy” үлдээлээ
 
Сошиал сүлжээгээр сурталчлагдаж байгаа эм нэртэй элдэв “ХОР”-д хэн хяналт тавих вэ?
Сошиал сүлжээгээр сурталчлагдаж байгаа эм нэртэй элдэв “ХОР”-д хэн хяналт тавих вэ?
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/05/13-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
 
 
Сошиал сүлжээгээр сурталчлагдаж байгаа эм нэртэй элдэв “ХОР”-д хэн хяналт тавих вэ?

Сошиал сүлжээгээр сурталчлагдаж байгаа эм нэртэй элдэв “ХОР”-д хэн хяналт тавих вэ?

А.Амартүвшин: Өнөөдөр тавилга, тоног төхөөрөмжгүй шинэ 16 сургууль, 20 цэцэрлэг байна

А.Амартүвшин: Өнөөдөр тавилга, тоног төхөөрөмжгүй шинэ 16 сургууль, 20 цэцэрлэг байна

Хан-Уул дүүргийн 23 дугаар хороо, “Грийн гарден” хотхон орчимд 100 хүүхдийн багтаамжтай цэцэрлэгийн барилгыг ашиглалтад орууллаа

Хан-Уул дүүргийн 23 дугаар хороо, “Грийн гарден” хотхон орчимд 100 хүүхдийн багтаамжтай цэцэрлэгийн барилгыг ашиглалтад орууллаа

Улаанбаатар ногоон орон сууц төслийн эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа

Улаанбаатар ногоон орон сууц төслийн эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа

Улаанбаатар хотод оршуулгын үйл ажиллагааны журам, стандартын хэрэгжилт 66.3 хувьтай буюу “хангалтгүй” байна

Улаанбаатар хотод оршуулгын үйл ажиллагааны журам, стандартын хэрэгжилт 66.3 хувьтай буюу “хангалтгүй” байна

Нийслэлээс ус бохирдуулдаггүй, урьдчилан цэвэрлэх байгууламжтай үйлдвэр, ААН-үүдийг дэмжинэ

Нийслэлээс ус бохирдуулдаггүй, урьдчилан цэвэрлэх байгууламжтай үйлдвэр, ААН-үүдийг дэмжинэ

Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалтаар замын хөдөлгөөнд оролцуулна

Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалтаар замын хөдөлгөөнд оролцуулна

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ“ ХК ОЛОН УЛСЫН МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН ТОГТОЛЦООНЫ СТАНДАРТЫГ НЭВТРҮҮЛЭХ АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ“ ХК ОЛОН УЛСЫН МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН ТОГТОЛЦООНЫ СТАНДАРТЫГ НЭВТРҮҮЛЭХ АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ

Улаанбаатар хотод хаягдал ус дахин боловсруулж, жилд 18 сая метр.куб гүний усыг хэмнэнэ

Улаанбаатар хотод хаягдал ус дахин боловсруулж, жилд 18 сая метр.куб гүний усыг хэмнэнэ

ЦАХИЛГААН ДУГУЙ, СКҮҮТЭРИЙН ЗОГСООЛ ХИЙЖ БАЙНА

ЦАХИЛГААН ДУГУЙ, СКҮҮТЭРИЙН ЗОГСООЛ ХИЙЖ БАЙНА

Онцгой байдлын алба хаагчдын онцгой нэмэгдлийн урамшууллыг 40 хувь болгож нэмнэ

Онцгой байдлын алба хаагчдын онцгой нэмэгдлийн урамшууллыг 40 хувь болгож нэмнэ

Ирэх сараас түүхий нүүрсний хэрэглээг зогсоож, баяжуулсан нүүрсний хэрэглээнд бүрэн шилжүүлнэ

Ирэх сараас түүхий нүүрсний хэрэглээг зогсоож, баяжуулсан нүүрсний хэрэглээнд бүрэн шилжүүлнэ

Хэдүүлээ “хэрсүүжье...”

Хэдүүлээ “хэрсүүжье...”

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын 2-р блок ашиглалтад орсноор эрчим хүчний хязгаарлалт хийхгүй

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын 2-р блок ашиглалтад орсноор эрчим хүчний хязгаарлалт хийхгүй

А.Амартүвшин: 341 дүгээр цэцэрлэгийг 12 дугаар сард ашиглалтад оруулсан ч одоог хүртэл тавилга, тоног төхөөрөмжийг нь шийдээгүй байна

А.Амартүвшин: 341 дүгээр цэцэрлэгийг 12 дугаар сард ашиглалтад оруулсан ч одоог хүртэл тавилга, тоног төхөөрөмжийг нь шийдээгүй байна

Т.Даваадалай: Улаанбаатар хотыг нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хот болгоход анхаарч ажиллаж байна

Т.Даваадалай: Улаанбаатар хотыг нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хот болгоход анхаарч ажиллаж байна

Орон сууцны санхүүжилтийн банк байгуулах чиглэлээр Азийн хөгжлийн банктай санал солилцлоо

Орон сууцны санхүүжилтийн банк байгуулах чиглэлээр Азийн хөгжлийн банктай санал солилцлоо

Хүүхдийн эмчилгээ, тусламж үйлчилгээнд энэ онд нэмж найман тэрбум төгрөг зарцуулахаар шийдвэрлэлээ

Хүүхдийн эмчилгээ, тусламж үйлчилгээнд энэ онд нэмж найман тэрбум төгрөг зарцуулахаар шийдвэрлэлээ

“Шивээ Овоо” уурхайн ажилчдын гүйцэтгэлийн үр дүнг 50 хүртэл хувиар нэмэх үүрэг өглөө

“Шивээ Овоо” уурхайн ажилчдын гүйцэтгэлийн үр дүнг 50 хүртэл хувиар нэмэх үүрэг өглөө

МАРТАХ УЧИРГҮЙ ТҮҮХИЙГ “МАРТАГНУУЛАХЫГ” ХЭН ХҮСЭВ?

МАРТАХ УЧИРГҮЙ ТҮҮХИЙГ “МАРТАГНУУЛАХЫГ” ХЭН ХҮСЭВ?

ГССҮТ, МОНГОЛЫН ТУСГАЙ ОЛИМПИЙН ХОРООТОЙ ХАМТАРЧ АЖИЛЛАХААР БОЛЛОО

ГССҮТ, МОНГОЛЫН ТУСГАЙ ОЛИМПИЙН ХОРООТОЙ ХАМТАРЧ АЖИЛЛАХААР БОЛЛОО

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ“ ХК 3 УДААГИЙН АРИЛЖААГААР 70.4 МЯНГАН ТОНН НҮҮРС БОРЛУУЛЛАА

“ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ“ ХК 3 УДААГИЙН АРИЛЖААГААР 70.4 МЯНГАН ТОНН НҮҮРС БОРЛУУЛЛАА

А.БАЯР: ДРИФТ ХИЙХ СОНИРХОЛТОЙ ИРГЭДИЙН ХҮСЛИЙГ ХААЖ БООЖ БОЛОХГҮЙ

А.БАЯР: ДРИФТ ХИЙХ СОНИРХОЛТОЙ ИРГЭДИЙН ХҮСЛИЙГ ХААЖ БООЖ БОЛОХГҮЙ

Оюутолгойн бүлэг ордын ашиглалтын талаар хянан шалгах түр хорооны даргаар УИХ-ын гишүүн О.Батнайрамдалыг сонголоо

Оюутолгойн бүлэг ордын ашиглалтын талаар хянан шалгах түр хорооны даргаар УИХ-ын гишүүн О.Батнайрамдалыг сонголоо

Монгол Улсын Их Хурлын 2026 оны төсвийн төслийг олон нийтээр хэлэлцүүллээ

Монгол Улсын Их Хурлын 2026 оны төсвийн төслийг олон нийтээр хэлэлцүүллээ

ХББОС-ын сайд Э.Бат-Амгалан өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлж, хурдан шуурхай уялдаа холбоотой ажиллахыг үүрэг болгов

ХББОС-ын сайд Э.Бат-Амгалан өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлж, хурдан шуурхай уялдаа холбоотой ажиллахыг үүрэг болгов

Э.Бат-Амгалан: Хөрөнгө оруулалтын төсвийн төсөлд аймгуудын засаг дарга нар саналаа өгөхдөө төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийг баримтлах ёстой

Э.Бат-Амгалан: Хөрөнгө оруулалтын төсвийн төсөлд аймгуудын засаг дарга нар саналаа өгөхдөө төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийг баримтлах ёстой

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн ажиллуулдаг байгууллагыг бодитоор урамшуулдаг болно

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн ажиллуулдаг байгууллагыг бодитоор урамшуулдаг болно

ХЭТ ЧАНГА ДУУ ЧИМЭЭ ГАРГАЖ БУЙ ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛД ХЯНАЛТ ШАЛГАЛТ ХИЙЖ, СТАНДАРТЫГ МӨРДҮҮЛНЭ

ХЭТ ЧАНГА ДУУ ЧИМЭЭ ГАРГАЖ БУЙ ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛД ХЯНАЛТ ШАЛГАЛТ ХИЙЖ, СТАНДАРТЫГ МӨРДҮҮЛНЭ

А.БАЯР: ДРИФТ ХИЙХ СОНИРХОЛТОЙ ИРГЭДИЙН ХҮСЛИЙГ ХААЖ БООЖ БОЛОХГҮЙ

А.БАЯР: ДРИФТ ХИЙХ СОНИРХОЛТОЙ ИРГЭДИЙН ХҮСЛИЙГ ХААЖ БООЖ БОЛОХГҮЙ

НЭГ ӨДӨРТ 43.8 САЯ АМ.ДОЛЛАРЫН НҮҮРС БОРЛУУЛЖ 2025 ОНЫ БОРЛУУЛАЛТЫН ДЭЭД АМЖИЛТ ТОГТООЛОО

НЭГ ӨДӨРТ 43.8 САЯ АМ.ДОЛЛАРЫН НҮҮРС БОРЛУУЛЖ 2025 ОНЫ БОРЛУУЛАЛТЫН ДЭЭД АМЖИЛТ ТОГТООЛОО

Хиймэл оюун ухаанд суурилсан камераар иргэнд зөрчлийн мэдээлэл алдаатай ирсэн тохиолдолд алдааг засдаг боллоо

Хиймэл оюун ухаанд суурилсан камераар иргэнд зөрчлийн мэдээлэл алдаатай ирсэн тохиолдолд алдааг засдаг боллоо

Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна

Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна

Хан-Уул дүүрэгт 280 хүүхдийн хүчин чадалтай бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолборыг улсын комисс хүлээн авлаа

Хан-Уул дүүрэгт 280 хүүхдийн хүчин чадалтай бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолборыг улсын комисс хүлээн авлаа

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосон хугацаанд авч хэрэгжүүлж буй ажлын явц, үр дүнг танилцууллаа

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосон хугацаанд авч хэрэгжүүлж буй ажлын явц, үр дүнг танилцууллаа

Т.Даваадалай: Барилгын хөгжлийн төвийн урд явган замын доогуур кабель сувагчлалын ажил хийхээр хуучин шоо хэлбэрийн явган замыг хуулсан

Т.Даваадалай: Барилгын хөгжлийн төвийн урд явган замын доогуур кабель сувагчлалын ажил хийхээр хуучин шоо хэлбэрийн явган замыг хуулсан

Гамшгаас хамгаалах чадавхыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Азийн хөгжлийн банктай хамтран ажиллана

Гамшгаас хамгаалах чадавхыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Азийн хөгжлийн банктай хамтран ажиллана