Өнөө жилийн Монголын зунд нэг зүйл хөдөлбөргүй ажиглагдаж байна. Энэ бол аялал жуулчлалын сэргэлт үзэгдэж байгаа нь. Ковидын жилүүдээс хойш хамаагүй дээрдсэн, нааштай үйл явдал энэ мөн.
Төр засаг ч анхаарч, жуулчин айлчлуулах жил болгож зарласан. Төсөвт, аялал жуулчлалын хүрээнд ажиллагч хэнд боловч хэдэн төгрөг үлдэж байгаа байх. Энэ чухал шүү дээ. Соёлын Ч.Номин, Байгаль орчины Б.Бат-Эрдэнэ нарыг улсаа сурталчилахад долоон тэрбумыг гаргаж байгаа юу гэж хэвлэлүүд хардаж байна, бичиж байна. Ингэх эрхтэй. Гэхдээ долоон тэрбумаа зарцуулаг л дээ. Солонгос охид Монголын сурталчилгаанд ямар их дэмжлэг үзүүлэв, нөлөөлөн таниулагч израйль залуу, нэртэй агентлагийн хөтлөгч сэтгүүлчид ирж байг, ирүүлэг. Мөнгө зараг, хамаагүй ээ. Энэ бол ариун явдал.
Юун нөгөө ЖДҮ хулгайлах, концесс, тендер, Хөгжлийн банк, нүүрсний хулгай, боловсролын зээлийн сангийн тонологуудаас хэдэн тэрбум дахин ариун явдал. Дөчийн дөрвөн их наядын нүүрсний хулгайтай, сайд нар нь улсаасаа баян, Хөгжлийн банкны зээлийг ард түмнийхээ өмнүүр орж аваад хувьдаа үйлдвэр барьдаг засгийн гишүүд, 177 тэрбумаар өөрийнхөө нүүрсийг худалдан авахаар зүтгэгсдийн дэргэд долоон тэрбумаар эх орноо сурталчилах ажил бол их наяд дахин үнэт хөрөнгө оруулалт.
Ч.Номин, Б.Бат-Эрдэнэ хоёр харин нуугаад хэрэггүй. Шууд гаргаж ирээд, ийм мөнгө зарцуулсаан гээд ярих хэрэгтэй. Нуувал харин олиггүй болно. Дөчийн дөчин дөрвөн их наядын нүүрсний хулгайчийг илрүүлэхгүй байгаа засаг төртэй, хууль хүчнийхэнтэй манайх шиг улсыг долоохон тэрбумаар сурталчилж байгаа үйл хэргийг сайшаах нь шударга ёсонд нийцнэ ээ.
“Татаар” гэдэг хамтлагийн тоглолтыг гучин мянган хүн үзсэн юм байна. Үзэх хэрэгтэй, татаарчуудыг мөнгөтэй болгох ёстой. Тэд үйлчилгээ үзүүлж, тоглолтоо зарсан болохоор тэгэх эрхтэй. Их хурлын Гонгорын Дамдинням үүнийг нь дурсамжаа худалдан авах чадамжтай болж байгаа нь сайн хэрэг гэж бичжээ. Үнэн, гэхдээ энэ үгийн цаана тавлал, дээрэлхэл үнэртээд байна гэж шүүмжлээд байна. Энэ бас ортой. Г. Дамдинням нарын удирдаж байгаа эх орны маань залуус авлига, хулгай, дөчин их наядынхаа араас татаар тоглолт үзэхдээ цуглаж байгаа шигээ цуглаж, эрх чөлөө, боломжоо хулгайлуулсанаа, алдагдлаа нөхүүлэхийн төлөө цуглаж, хариуцлага нэхэж яагаад тэмцэж чаддаггүй юм бэ гэж олон иргэд бичиж, цахимд саналаа оруулсаар байна. Энэ үнэн шүү дээ.
Монголын залуус дуу бүжиг, шоугаар л өөрийгөө аргацаахаас бус эдийн засгийн эрх чөлөөнд хүрэх, хөдөлмөрлөх, үнэ цэнтэй байхын тухайтад дэлхийн залуусааас хол хоцрогдсон нь нэгэнт тодорхой шүү дээ.
Эх орны далан саяын малын буянд өлсөхгүй, өвөл зунгүй хонины мах ам руугаа чихдэгээ эдүгээ залуус ухамсарлаж, адаглаад ходоодныхоо халууныг гадагшлуулж сурах, сэхээрэх хэрэгтэй. Их халуурал, нэн ялангуяа оюун санааны хоосролын халуурал ихэдхээр л бүх утга учраа алдаж байгаа юм.
Монголын залуус үүнийг ухамсарлаж, дөчийн дөчин их наядын хулгайгаар дамжин алдагдсан хариуцлага, ёс суртахуун, эдийн засгийн эрх чөлөө, намуудын дампуурал, шударга бусын өнцгүүдийг нэг мөр тодорхойлж, шийдэл эрэн эх орон, ард түмнийхээ төлөө зүтгэх ёстой.
“МАК”-ын Б.Нямтайшир, Д. Хулан нар шиг хөдөлмөрлөцгөө. Эдийн засаг босгоцгоо. Тэгээд дараа нь тэднийг “доромжлох эрхтэй” бол. Тэдэн шиг амьдар.
Б.БАЯР
Amlalt.mn
