Уг нь эмч хүн юм билээ л дээ. Биеийнхээ бүхэл хахал өнгөн байдлаараа М.Зэнээ гуайг санагдуулам нэг нөхөр Төв аймагт яваад байх. Явахаас ч яахав, нуль улаан энэ аймгаас анх удаа хөх цэнхэр сонголт болж УИХ-д орж ирсэн тул. Ямаа боож, Д.Даваахүү гуайгаас тохой соруултай гаанс бэлэглүүлэх байдлаар сурталчилгаагаа хийнэ.

Мал ахуй их ярина. Морь уяна. “Төрийн сайдын төөрөг заянд төрсөн Туваан сайдын ажнай хүлэг” гэх байдлаар наадмын үеэр морь тайлбарлагчид мань эрийг сурталдана. Ийм маягаар, монгол, цаашилбал төв халхын өнгөнөөс таниулга хийнэ.

Давхар бодолтой л эр. Эрүүл мэндийн сайд Гүржийн Туваан гэж алдартай сайд байсан. Хөдөө аж ахуйн дэд сайд Цэвэгдоржийн Туваан гэж байлаа. Гүржийн Туваан шиг эрүүлийг хамгаалах хийж байх мэргэжилт Цэвэгдоржийн Туваан тэгж нэг хэсэг “Женко”-д орлож, хөдөө аж ахуйг чагнуурдсан юм. Одоо УИХ-ын гишүүн болчихоод байгаа.

Ерөнхийдөө л чагнуур барихаасаа, адуу мал сонирхсон нь ихээхэнтэй хүнээр ойлгогддог. Одоогийн Ц.Тувааныг эмчийн мэргэжилтэй гэж итгэхээсээ, үржил үүлдэр, малын ашиг шим яримтгай болсоноор нь хүмүүс илүү мэдэх билээ.

Энэ ч агуулгаараа УИХ-д тодорхой дуугараад байдаг. Малчдын эрх ашиг, түүнийг тойрсон асуудалд мань Ц.Туваан оноштой дуугараад байх шиг үзэгддэг. Нам төрийн ажлын арга дүй ч муугүй суусан байх. Арга эв нь ихээхэн эвдэрч, сая нэг юм эмхрэх төдий байгаа Ардчилсан намын генсек гэгдэж Х.Баттулга, С.Эрдэнэ хоёрын дунд баахан давхисан.

Харин ингэж давхихдаа хий багатай давхисан байхаар жишигддэг. Дотоод хар ухаан тооцоотой, зальжин л эр л дээ. Зөв талын гэмээр зальжин. Цэвэгдоржийн Туваанд одоо бодитой зүтгэх ажлууд байна. Төв аймаг гэж Улаанбаатарын дэргэд дэх хөгжил урагшилдаггүй нэг аймаг байдаг. Энэ аймгийг хөгжөөмөөр байна.

Дэлгэрхаан гэдэг сум нь л гэхэд алс тэртээ Өлгийн Улаанхусаас л аягүй дорой гэмээр төрхтэй сум байдаг. Ц.Туваан мэддэг л байлгүй. Төв аймгийн ард түмний эрүүл мэндийн асуудал ихээхэн асуудалтай. Ардын намын бор халзангуудыг насаараа сонгосон, нөгөөдүүл нь даамаар өөрийгөө даамай бодсон, сонгох нь тодорхой гэх байдлаар хандаж ирсэний тул орхигдсон асуудал энэ аймагт үлэмж их.

Мал ахуй их ч, хотын дэргэд энэ аймагт өөдтэйхэн боловсруулах үйлдвэр үгүй. Харин морины уяаны дэнж дэвсэг, жүчээ сав өргөн. Ер нь халхын ноёдын морин тойруулгын жүчээн салбар болсон гэвэл хилсгүй. Мал аж ахуй, газар тариаланд дөт, хоттойгоо ойр гээд энэ аймаг хөгжвөл хөгжих бололцоо их. Гэвч тэгсгээд л улны түвшинд л байгаад байх.

Ц.Туваан үүний учрыг ултай олсон баймаар. Жаахан өөр ажиллаж, ирэх сонгуульд өөрийгөө ядаж “ихэрлүүлэх” хэрэгтэй. Төв аймгийнхан Ардын намыг сонгосноороо хөгжлөөр, нийгмийн боломжоор цолгорвол мөн ч их цолгорох болсон. Таг л байна. Ийм учраас Ц.Туваан ирэх сонгуульд гурав дөрөв дэвшиж, Төв аймгаа гэж явах Д.Доржпүрэвээс эхлэн дагуулан халамжилж, хүч хавсраад, Төв аймгийг нэгмөсөн цэнхэртүүл. Хөх өнгийн сонголтод даяаршуул. Тэгж байж аймаг хөгжинө гэдгийг тунхаглан хэл. Өөрийгөө л болгоод яваад байх хэрэггүй. Үйлдвэр технологийн паркын хууль гэж гарсан шүү дээ.

Ц.Туваан Төв аймгийн ард түмний амьдрал боломж мал аж ахуй дээрээ суурилаад босчихож болохын ухаанд эрмэлз л дээ. Хөнгөн, аж үйлдвэрийн парк байгуул л даа. Энэ боломжийг засаглалд олго л доо. Мал, ахуйг эрчимжүүлэх, илүү ашиг шимтэй болгох, эргэлтэд оруулах, бэлчээрийг илүү бодитой менежмэнттэй болгох гээд олон асуудалд Ц.Туваан манлайлж болох доо.

Бодлогын гүн хөшүүргээр. Ц.Туваан ингэж Төв аймгийг дөмөг аймаг болгомоор байна. Зүүн тийш төмөр зам Баянцагаан болоод бусад сумдын нь нутгаар зурайж байна. Ц.Туваанд боломж их л байх шиг, Д.Даваахүү гуайгаас бэлгэнд аваад байсан тохой цагаан соруулттай эгнэхгүй үнэтэй санаа сэдэл их баймаар.

Ц.Туваан Төв аймагтаа, тойрогтоо нэг шилдэг бизнесчинээр төслийг нь дэмжиж, үйлдвэр технологийн парк бариад харуулаач. Гүйцэтгэх засаглалын ажил гэлгүй, бодлогоор дэмжээд.

Эмээлт, Налайхын парк гэгчийг яриад мөн ч олон жил боллоо. Түүнийг хамаарагсдад Ц.Туваан ажил яаж хийдэгийг нэг харуулаатахаач. Тэгвэл л аяндаа төрийн сайдын төөрөг заяа жинхэнэдээ Ц.Туваан дээр өөрөө “морилно”.

З.БАЯР

Амлалт.мн