Д.Амарбаясгалан, Б.Цэнгэл нарын үүрэг Бүх юм нүдэн дээр өрнөж байна. Хөгжлийн банкны хэрэгтнүүдийг шүүх хурал үргэлжилж байна. Нээлттэй сонсгол хийгээд ерөнхий тойм багцааг нь ард түмэнд харуулчихсан. Буян Жагаагаас эхлээд ямар ч мөнгө төлөөгүйг харлаа, зарим нь казинодсоныг мэдлээ, өөр салбар руу оруулж угаасаныг мэдлээ. М.Билэгт эмнэлэгээ барьсаныг мэдлээ.

Цементийн үйлдвэр байгуулагсад Ховдод маргааш нээлтээ хийх гэж байх шиг байна. Ингээд Хөгжлийн банкны мөнгөөр хэн юм хийв, хэн бусниулав гэдэг тодорхой болж эдүгээ Ерөнхий сайдын хэлдэг “Шүүхийг харж байна”-ын ажил үлдсэн нь нягтлан дэнслэгдэж байна. Бүх юм нээлттэй байна.

Ингэж төр, шүүх, ард түмэн ил нээлттэй, бүгдээрээ хараад бохир заваанаа угаагаад цэвэршээд явах зүйн хэрэг. Төрийн өмчит компаниудын ТУЗ-ийн цалингаас эхлээд ил болж байна. Ням-Осорын Учрал цахимдаа зоогоод харууллаа. Одоо ард түмэн том компаниудын ТУ3-ийн цалин болоод бусдыг нээлттэй болгохыг шахаж эхэллээ. Зөв. Ингэх ёстой.

Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар ч ширхэгтэй ажиллах хэрэгтэй. Н. Учралтайгаа нийлээд ил тод болгочихоор хардахын зовлон тонилж, ил тод байхын амар үйлчилнэ. Өнгөрсөн оны аравдугаар сараас эхлээд БЭТ Жигжидийн Ганбат гэж хүн Монголын нийгмийн амьдралд ил тод орж ирсэн. Юу гэвэл, Эрдэнэс таван толгой гэдэг Монголын санхүүгийн үүц айлд нүүрсний хулгай, бусад шамшигдуулал, завхрал гаарсаныг Засгийн газар өөрөө шүгэлдэн, эмх цэгцийг тогтоож эхэлсэн. Ингэхдээ бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр Сангийн яамны Төрийн нарийн Ж.Ганбатыг томилсон.

Энэ хүн томилогдсон өдрөөсөө олон нийт, хэвлэл мэдээлэл, төр засгийн гурамсан хяналтад өөрийгөө оруулж бүх зүйлээ мэдээлж байв. АТГ-тай хамтран ажилласан. Нүүрсний тээвэрт ямар дэвшил гарч, орлого хэрхэн өсч байгааг, завхралын ямар асуудлыг хэрхэн шийдэж байгаагаа бараг долоо хоног бүр ил нээлттэй хэлэн, өөрийгөө болоод эрхлэн удирдсан компаниа аварч, аврах замаар нийгэмдээ сайн үлгэрийг үзүүлж байна.

Үр дүнь нүүрс тээвэрлэлт, орлого бодитоор өсөж, эдүгээ онцгой дэглэмийн хугацаандаа удирдахдаа 800 сая долларын орлогыг оруулсанаа мэдэгдэж сууна. Найман зуун сая доллар хэр мөнгө вэ гэдгийг улс орны эдий засгийн өсөлтийн үр дүн тодорхойлно. Хяналт, эрүүл засаглалын л үр дүн.

Эдүгээ БЭТ Ж.Ганбатыг үргэлжлүүлэн зургаан сараар сунгаж ажиллууах асуудал яригдаж байх шиг. 1,3 тэрбум долларын үнэлгээтэй 13 сая тонн нүүрс борлуулсан, найман зуун сая доллар бэлнээр төсөвт оруулсан, 500 шахуу сая долларын өр төлбөрийг барагдуулсан үзүүлэлт нь нөхөр Ж.Ганбатыг үргэлжлүүлэн томилох нь зүйтэй гэдэг үнэлгээг эрхгүй бий болгож байна. Энэ агуулгаар шийдэгдэх байх.

Ийм үр дүнгүүдээ ирэх зургаан сард Ж.Ганбат ахиулах байх. Засгийн газрын Таван “Ш” ажиллагаа, бүх түвшний хяналт энэ мэтээр сайн үр дүнг үзүүлж байгааг нийгэм тодорхой анзаарч байх шиг байна. Өнгө төрхүүд ялгараад байгааг ажиглах нь гарцаагүй. Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийг Лүндэгийн Наранбаатар гэж хүн толгойлох.

З.Энхболд руу оймс шидэж “тодорч” явсан, АН угшилтай хүн. Эрдэнэс таван толгойд өсөлт яригдаж байгаа бол Хөтөлийн цементийн үйлдвэрт хэрүүл яригдаж байна. Хэрэг дээрээ бол, Худалдан авах ажиллагааг ТУЗ нь хуралдаж, санхүү , хөрөнгө оруулалт хариуцсан газарт нь даатгаснаар поп удирдагч Л.Наранбаатарын эрх ашиг хөндөгдөөд эхэлж. Сангийн яамны эрхтэн ТУЗ-д ийм сануулж оруулж дэмжигдэж. ТУЗ баталгаажуулж.

Тендергүй, гэрээгүй худалдан авалтаас эхлээд түүний дураараа авирлах үйл ажиллагааг тасалдуулсанаас өнөөдрийн Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийн хэл ам эхлэлтэйг түүний халсан албан тушаалтнууд тодорхой өгүүлэх нь удахгүй нийгэмд ил болох байх. Санхүү хариуцсан мөнөөх албан тушаалтан Б.Алтансувдыгаа Л.Наранбаатар өөрөө итгэл хүлээлгэн шилж авсан бөгөөд, тэр шилэгдэл хүн нь мэргэшсэн санхүүч, аудитч, юу хийхээ тодорхой ойлгосон хүн юм билээ л. Хүчтэй хүнийг удирдах хэцүү, нэн ялангуяа хараат бусаар санхүүгийн үйл ажиллагааг эрүүл удирдаж байгаа хүн завхрал, шамшигдууллын агаар захиалагч хүнд магад харш нь тодорхой.

Иймэрхүү л дүр зураг, эрүүлээр хэлбэл Л.Наранбаатарыг эрсдэлээс хамгаалж, илүү солиу, өлөв долив харахаас сэргийлэгчдэдээ л цементийн дарга цемент-шийдвэр гаргаснаа улс төрийн поп өнгөөр “уухирдаж” суугаа нь харагдана. Улс төрийн нам дамжсан, итгэл үнэмшилээ арилжсан хүмүүс төрийн өмчит компанид мөнхүү арилжааны сэтгэлгээгээрээ хандана. Төрийн өмчит компанид улс төрийн тохиргооны шатаар бус, Эрдэнэс таван толгойн Ж.Ганбат шиг санхүүгийн менежерийн меритээр явсан хүн л ажиллах нь илүү оновчтойг бид харж байна.

Л.Наранбаатарыг Хөтөлөөс явуулах шийдвэр угтаа оны заагаар ТУЗ-аас нь гарсаныг, сахилгын шийтгэл болгож зөөлрүүлсэнээр үлдсэн юм билээ. Цементийн үйлдвэрийг удирдах боломжгүй хүн гэдэг шийдвэр эртээ гарчихсан байсан гэсэн үг. Засгийн газрын шүүр ажиллагаа сайн явж байгаа. Хууль тогтоол, шийдвэрийг хэрэгжүүлж байгаа.

Лүндэгийн Наранбаатар гэдэг хүнийг шүүрээр, хуулийн шүүрээр сайн нягтлах нь Хэрэг эрхлэхийн Д.Амарбаясгалан, Төрийн өмчийн Б.Цэнгэл нарын үүрэг байх ёстой. Л.Наранбаатар шиг сөрсөн арга хэмжээ авч сурсан попч хүнтэй сөрж ажиллах нь ононо.

Сахал Д.Эрдэнэбилэг гэдэг хүнтэй л үзсээр баатарын дүр “зээлсэн” Л.Наранбаатар жинхэнэ баатар эсэх нь мөдхөн харагдана даа. Хөтөлийн цаана хөтөлсөн улс төрөөр өөрийгөө хоохойлж суусанаас Ж.Ганбат шиг үр дүнтэй ажиллачихаад хөрөө хэл гаргах нь ононо. Ж.Ганбат 180 хоногт 800 сая долларын орлого оруулжээ, Л.Наранбаатар 400 хоногт 462 тэрбумын зөрчил гаргасныг аудит гаргасан. Хэвлэлүүд бүгд мэдээлж байна.

Поп улс төрч, арилжааны зээлдмэл сэтгэлгээтэн Төрийн өмчит компанид зохихгүй ээ, үгүйрүүлэн дампууруулна гэдэг агуулгыг Л.Наранбаатарыг “баатар” болгосон сахал Д.Эрдэнэбилэг хэлдэг.

З.Баяр

Амлалт.мн